یکی از زمینه های اصلی فعالیت های استارتاپی برنامه های رایانه ای است. طراحان و نویسندگان دنبال کسب حمایت های قانونی برای نرم افزارهای جدید خود هستند. یکی از دغدغه های اصلی توسعه دهندگان نرم افزار، ثبت نرم افزار و گواهینامه های مربوطه است. ثبت نرم افزار راه های سو استفاده از حقوق پدیدآورندگان را می بندد. در ضمن با ثبت نرم افزار امکان برخورداری از امتیازات قانونی را برای آنها فراهم می کند. در ادامه قابلیت ثبت نرم افزار به عنوان اختراع را بررسی می کنیم.

ثبت نرم افزار به عنوان اختراع

ثبت نرم افزار به عنوان اختراع

نرم افزار از مجموعه برنامه های رایانه ای، رویه ها، دستورالعمل ها و مستندات مربوط به آنها و نیز اطلاعات مربوط به عملیات یک سیستم رایانه ای تشکیل می شود. این مجموعه دارای کاربر مشخص بر روی یکی از حامل های رایانه ی است. این تعریفی کامل از نرم افزار بود. ثبت نرم افزار ها به عنوان اختراع، زیر مجموعه آثار ادبی – هنری است. طبیعا مشمول حمایت های ادبی – هنری هم قرار می گیرند. نرم افزار چیزی جز کدها و دستورالعمل های رایانه نیست. اما عده ای به دنبال کسب حمایت های حق اختراع برای نرم افزار هستند. این افراد معتقدند برخی از نرم افزارها صرفا یک آثار ادبی نیست و ویژگی های یک اختراع را دارد.

برای ثبت نرم افزار به عنوان اختراع باید جدا از ساختار سیستم و محصول صنعتی ای که با آن در آمیخته، وزن مهمی در کل کار داشته باشد. این محصول باید از گام ابتکاری برخوردار باشد. همچنین ماهیتی مستقل از محصول ارائه کند. در صورتی که نرم افزار موفق به کسب تاییدیه های فنی برای حق اختراع نشد، پدیدآورندگان آنها باید محصول خود را برای اخذ حمایت حق مولف به ثبت برسانند. تفاوت هایی بین دو مفهوم حق اختراع و حق مولف است. برای جلوگیری از اتلاف زمان پدیدآورندگان این آثار باید با دقت و استمداد از کارشناسان این حوزه ها فرصت رامغتنم شمرده و به ثبت اختراعات آثار خود بپردازند.

قوانین ثبت نرم افزار به عنوان اختراع

بنا بر معاهده تریپس اعضا برنامه های کامپیوتری را مطابق با کنوانسیون برن مورد حمایت قرار می دهند. در همین معاهده فرصتی هم برای نرم افزارها به صورت غیر مستقیم است. در ماده ۲۷ همین معاهده حق ثبت اختراع برای محصولات یا فرآیندها در تمام رشته های فن آوری وجود دارد.

برای حمایت از پدیدآورندگان نرم ­افزارهای رایانه ­ای در کشورمان نیز قوانینی وضع شده است. در ماده ۲ این قانون صراحتا بیان شده که در صورت وجود شرایط مقرر در قانون ثبت علائم و اختراعات، نرم ­افزارها به عنوان اختراع ثبت می ­شوند. برای ثبت اختراع، شیء مورد نظر باید دارای یک سری شرایط عمومی باشد. ویژگی های نرم افزار برای ثبت به عنوان اختراع به شرح زیر است:

*ابتکاری بودن

*کاربرد صنعتی داشتن

*نوین بودن

بنا به دستور آیین­ نامه­ تاییدیه فنی حق اختراع نرم­ افزار، برنامه ­های رایانه ­ای در صورتی قابل ثبت هستند که:

*در سطح جهانی نو باشند.

*ارتقاء قابل توجهی را در حوزه فناوری اطلاعات موجب شوند.

*قابلیت پیاده سازی و اجرا داشته باشند.

*در همین راستا متقاضیان باید تاییدیه­ فنی کمیته حق اختراع را کسب کنند. این کمیته زیر نظر شورای عالی انفورماتیک است.

حقوق مادی پدید آورنده نرم افزار

مراحل ثبت نرم‌افزار به عنوان اختراع

متقاضی مدعی اختراع نرم افزار باید کلیه شرایط مندرج در قانون ثبت اختراعات و آئین نامه های اجرایی مربوطه و همین طور شرایط مندرج در قانون حمایت پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای و آئین نامه اجرایی آن را دارا باشد. برای ثبت نرم افزار به عنوان اختراع پدیدآورندگان باید مراحل زیر را برای ثبت آن طی کند:

در ابتدا باید به پورتال اداره مالکیت صنعتی مراجعه کرد. نکته قایل توجه این است که، تاییدیه فنی برای ثبت نرم افزار با تاییدیه فنی اختراع متفاوت است. نرم افزار پس از ثبت، تخت حمایت قانون کپی رایت قرار می گیرد. مدت زمان انجام آن کوتاه تر از اخذ تاییدیه ثبت اختراع است. بعد از مراجعه به سایت اداره مالکیت صنعتی و بررسی پرونده نرم افزار و صدور نامه استعلام از مراجع شورای انفورماتیک و رویت آن از طریق خلاصه پرونده پورتال مالکیت انجام می شود. سپس پیگیری نامه استعلام از شورای عالی انفورماتیک و مراجعه به سایت شورا صورت می گیرد. در نهایت باید مدارك متقاضی به دبیرخانه شورای عالی انفورماتیك ارائه شود.

ثبت نرم افزار

مدارک مورد نیاز

*تکمیل و چاپ فرم چهار صفحه ای مربوط به ثبت اختراع و امضای آن توسط متقاضی (فرم مربوطه در بخش ثبت اختراع، فرم‌های مربوطه، سایت شورا موجود است.)

*اسکن کلیه مدارکی که بصورت فیزیکی (کاغذی) برای بررسی به دبیرخانه شورای عالی انفورماتیک ارسال می‌شود.

*اسکن تأییدیه مراکز یا سازمان هایی که نرم‌افزار به آنها ارائه و تأیید شده

*تهیه رزومه یا CV مربوط به متقاضیان به انضمام معرفی اساتید صاحب‌نظر در حوزه مربوط به نرم‌افزار

*چنانچه نرم‌افزار جزیی از سخت افزار است، تهیه فایل پاورپوینت برای شرح نرم‌افزار

* تهیه شش نسخه واحد از CD حاوی نرم‌افزار مورد ادعا همراه با فایل های آیتم های دو الی پنج جدول، ادعانامه، اظهارنامه، شرح یا توصیف اختراع، و نرم‌افزارهای لازم برای راه اندازی نرم‌افزار مورد ادعا

*نوشتن مشخصات فرد (نام و نام خانوادگی) و نام نرم‌افزار روی هر شش CD

*ارائه قفل سخت‌افزاری به تعداد

ثبت نارین مشاور شما در تمام مراحل می باشد، برای دریافت مشاوره رایگان در زمینه ثبت شرکت با ما تماس بگیرید.

۰۲۱-۸۸۲۳۱۰۰۲

۰۹۱۲۰۵۳۲۳۸۶